تیمارهای فیزیکی بذر و نقش آن بر بهبود سبز مزرعه و عملکرد بارهنگ در کشت تأخیری

به ­منظور بررسی تأثیر تیمارهای فیزیکی بذر بر بهبود سبز کردن، استقرار بوته و عملکرد بارهنگ تحت شرایط کشت تأخیری، آزمایشات گلخانه ای و مزرعه ای در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال زراعی 1393 اجرا شد. بذرهای بارهنگ توسط امواج فراصوت، میدان مغناطیسی، اشعه های گاما، بتا و لیزر به مدت ­های 3.5 و 5 دقیقه تیمار و در تاریخ های 15 و 30 اردیبهشت ماه کاشته شدند. کلیه­ ی روش­ های پیش تیمار بذر نسبت به شاهد، باعث کاهش زمان شروع سبز کردن، 50 درصد سبز کردن و متوسط زمان سبز کردن گردیدند. حداکثر وزن خشک گیاهچه (0.49 گرم) به ­ترتیب از تیمار میدان مغناطیسی به مدت 5 و 3.5 دقیقه و امواج فراصوت (0.4 گرم) به ­دست آمد. کاهش مدت زمان پرتودهی میدان مغناطیسی از 5 به 3.5 دقیقه سبب کاهش شاخص قدرت گیاهچه ها گردید. در اثر کاشت بذرها در 15 و 30 اردیبهشت ماه، مرحله رسیدگی در تیمارهای میــدان مغنــاطیسی و امواج فراصوت به ­ترتیب 112.2 و 99.7 روز پس از کاشت اتفاق افتاد. شاخص سطح برگ از نظر آماری تحت تأثیر تأخیر 15 روزه کاشت بذر قرار نگرفت. تحت شرایط مزرعه ای، تفاوت معنی داری از لحاظ عملکردهای بذر با تأخیر در تاریخ کاشت مشاهده نشد و عملکرد دانه بین 176 کیلوگرم در هکتار برای شاهد و اشعه های گاما و بتا تا 211 کیلوگرم در هکتار برای تیمارهای میدان مغناطیسی و امواج فراصوت متغیر بود. تیمار فیزیکی بذرهای بارهنگ با میدان مغناطیسی و امواج فراصوت را می توان به صورت مؤثر جهت بهبود رشد گیاه و به­ ویژه عملکرد آن در حالت کشت تأخیری استفاده نمود.